Tư vấn pháp luật lợi ích “siêu tưởng” cho doanh nghiệp (Phòng bệnh hơn chữa bệnh)

Từ “Hạ sách”: Tư vấn pháp luật là biện pháp cuối cùng….

 

Đã có thời chỉ những DN nhỏ, quản lý yếu kém mới cần đến tư vấn pháp luật chỉ khi DN bị pháp luật  “sờ gáy'' và không còn cách giải quyết nào khác thì mới sử dụng hạ sách thuê tư vấn pháp luật. Một thái độ như thế vẫn còn tồn tại trong giới kinh doanh và luật sư nói chung. DN xem LS như “bác sĩ của công ty''. LS xem DN như “con bệnh pháp luật”. Thái độ này tương phản với thực tế hiện nay ở các tập đoàn kinh doanh lớn trên thế giới ở các DN trong các nước phát triển, họ có thói quen thường xuyên sử dụng tư vấn pháp luật vì tư vấn pháp luật đem lại nhiều lợi ích “siêu hưởng'' nhưng rất thực tế cho họ. Đây cũng là lý do tồn tại của các hãng luật trên thế giới.  Một số hãng luật này đã có mặt ở Việt Nam từ nhiều năm nay.

 

Đến “Thượng sách”: Tư vấn pháp luật có nhiều lợi ích “siêu tưởng”…

 

Xem xét lợi ích của tư vấn pháp luật đối với DN, cần đặt tư vấn pháp luật trong môi trường pháp luật kinh doanh hiện nay.

 

Nhiều cuộc hội thảo pháp luật về kinh doanh cho thấy, bên cạnh những tích cực thì pháp luật về kinh doanh hiện còn gây không ít khó khăn cho DN. Đó là tình trạng xây dựng pháp luật không có tầm nhìn xa, ''chỉ thấy cây mà không hấy rừng'', dần đến pháp luật lạc hậu quá xa so với sự phát triển của đời sống kinh tế xã hội thay vì lợi ích cục bộ mà cơ quan soạn thảo xây dựng “luật đá luật”, hay vì luật không quy định cụ thể nên phải chờ văn bản hướng dẫn thi hành vốn được ban hành chậm, thậm chí còn hướng dẫn sai luật. Ví dụ, trong một cuộc hội thảo, đại diện Trung tâm Phát triển ngoại hương Thành phố Hồ Chí Minh tổng kết được 11 “điểm nóng” liên quan đến lĩnh vực hải quan, đại diện Tòa Kinh tế Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh nêu ra 14 điểm vướng mắc của Luật Phá sản Doanh nghiệp, có báo cáo còn nói Luật Phá sản Doanh nghiệp bị ''phá sản'' để chỉ sự bất cập của luật so với đời sống kinh doanh của DN.

 

Liên quan chặt chẽ đến thực trạng xây dựng pháp luật kinh doanh, việc áp dụng và thi hành luật trong lĩnh vực kinh doanh cũng chưa mang lại hiệu quả mong muốn. Ví dụ, cơ quan có trách nhiệm ban hành văn bản hướng dẫn thi hành luật trong quá chậm, Tòa án nhân dân tối cao không có quyền giải thích luật nhưng để xét xử được buộc phải ra công văn hướng dẫn các tòa án cấp dưới. Hay DN trong áp dụng pháp luật thường chú ý hơn đến đến các văn bản dưới luật như nghị định, thông tư liên ngành, liên bộ, công văn hướng dẫn thi hành luật và ít tìm hiểu luật, pháp lệnh, trong khi đó nếu tranh chấp xảy ra thì các Tòa án lại áp dụng luật pháp lệnh khiến cho DN không biết dựa vào văn bản nào để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình tốt hơn. Đây là hậu quả của tình trạng “luật đá luật” như đã nói ở trên.

 

Mặt khác, trong bối cảnh Việt Nam ngày càng hội nhập quốc tế sâu và rộng, ký kết các hiệp định thương mại song phương với nhiều nước, chuẩn bị tham gia hoàn toàn vào AFTA, WTO... thì những quy định pháp luật về kinh doanh còn phức tạp hơn. DN sẽ không khỏi lúng túng khi va chạm với những hệ thống pháp luật này.

 

Những khó khăn trên của DN có thể được giải quyết nhờ vai trò của tư vấn pháp luật và các luật sư. Tư vấn pháp luật cung cấp thông tin pháp luật, giải thích pháp luật cho DN và định hướng hành vi của DN trong những điều kiện, hoàn cảnh pháp luật đã dự liệu trước. Đây là khả năng của LS nhìn thấy sự khác biệt giữa pháp luật với đời sống kinh tế-xã hội và hoạt động kinh doanh của DN. Từ đó, LS đưa ra những lời khuyên pháp luật nhằm đem lại cho DN những lợi ích vượt chi phí tư vấn pháp luật, phòng ngừa những tranh chấp và những rủi ro pháp lý khác trong quá trình kinh doanh của họ.

 

Tư vấn pháp luật còn đem lại cho DN nhiều lợi ích ''siêu tưởng” hơn thế nhưng rất thực tế.

 

LS là người độc lập với DN về tài chính, tổ chức, quản lý và cả tình cảm nên họ có thể hành động trên quan điểm khách quan vô tư. Có những hoàn cảnh do bị chi phối bởi các lợi ích cá nhân hoặc tác động từ bên ngoài... mà không một thành viên nào của DN có thể xem xét các vấn đề pháp lý của DN đúng với sự thật bản chất của nó và đưa ra những giải pháp khả thi vì lợi ích của nhiều người. Trong hoàn cảnh đó,  LS với vị trí độc lập với DN có thể đưa ra những lời khuyên pháp luật đúng đắn nhất.  Vì thế, tư vấn pháp luật có thể khẳng định tính hợp pháp của các quyết định pháp lý của DN và lợi ích do các quyết định đó mang lại.