Quy định chấm dứt nghĩa vụ dân sự khi bên có nghĩa vụ là cá nhân chết hoặc là pháp nhân, chủ thể khác chấm dứt

Điều 384.Chấm dứt nghĩa vụ dân sự khi bên có nghĩa vụ là cá nhân chết hoặc là pháp nhân, chủ thể khác chấm dứt 

 

Khi các bên có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định về việc nghĩa vụ phải do chính bên có nghĩa vụ thực hiện mà cá nhân chết hoặc pháp nhân, chủ thể khác chấm dứt thì nghĩa vụ cũng chấm dứt. 

 

Thông thường, nghĩa vụ dân sự có thể do chính bên có nghĩa vụ thực hiện hoặc có thể giao cho chủ thể khác thực hiện. Tuy nhiên, có một số nghĩa vụ do bản chất của nó, pháp luật quy định cụ thể chính người có nghĩa vụ phải thực hiện. 

 

Ví dụ: Nghĩa vụ cấp dưỡng. Các bên cũng có thể thỏa thuận một số nghĩa vụ liên quan đến nhân thân, uy tín...Phải do chính cá nhân hoặc pháp nhân có nghĩa vụ thực hiện. Ví dụ: A là một họa sĩ nổi tiếng đã ký kết hợp đồng vẽ cho B một bức chân dung bằng tranh sơn dầu. Trong hợp đồng B chỉ đồng y nếu chính A là người trực tiếp vẽ bức tranh này; hoặc ví dụ khác, A đến bệnh viện phụ sản và ký văn bản yêu cầu bệnh viện cung cấp dịch vụ đỡ đẻ, trong đó chỉ đích danh bác sĩ X là người đỡ cho mình khi sinh... Trong các trường hợp này, nếu bên có nghĩa vụ chết thì nghĩa vụ cũng chấm dứt, vì chủ thể thực hiện nghĩa vụ không còn. Những người thừa kế của của người đó không phải thực hiện nghĩa vụ thay người đã chết. Tuy nhiên, trong các hợp đồng song vụ( xem Điều 414 Bộ luật dân sư năm 2005), các bên vẫn phải giải quyết hậu quả khi chấm dứt hợp đồng.

 

Quy định này cũng áp dụng cả trong trường hợp pháp nhân hoặc cá chủ thể khác( như tổ hợp tác) có nghĩa vụ chấm dứt hoạt đồng, tuy trên thực tế rất ít xảy ra.

 

   Nguồn tham khảo: Bình luận khoa học Bộ luật Dân sự năm 2005, Viện Khoa học pháp lý - Bộ Tư pháp, PGS.TS Hoàng Thế Liên (Chủ biên)